Dân số Úc đang tăng lên nhanh chóng, chủ yếu nguyên nhân là do di dân, và điều này cũng góp phần thúc đẩy nền kinh tế tăng trưởng liên tục trong những thập niên vừa qua.
Trong 15 năm qua, trung bình mỗi năm có thêm 200,000 việc làm; với mức tăng trưởng ấy, dự kiến trong 5 năm tới số việc làm mới sẽ là 1 triệu việc làm.
Vậy những công việc đó là những công việc gì? Và tập trung ở những lĩnh vực nào?
Một triệu việc làm đó là những công việc gì?
Cơ cấu ngành nghề của Úc thay đổi khá nhanh. Những năm gần đây, Úc đang đầu tư nhiều hơn vào y tế và giáo dục và bắt đầu đầu tư vào những chương trình về nghệ thuật và giải trí, chính những lĩnh vực này tạo ra nhiều công việc.
Chương trình Bảo hiểm Khuyết tật Quốc gia (NDIS), cùng với nhu cầu ngày càng lớn dần của người cao niên, cũng đẩy mạnh sự tăng trưởng việc làm ở mảng hỗ trợ y tế và xã hội.
Đây là lĩnh vực tạo ra việc làm nhiều nhất ở mọi tiểu bang.
Chỉ riêng chương trình NDIS dự kiến tạo ra thêm 80,000 việc làm toàn thời cho đến năm 2020, theo số liệu của Bộ An sinh Xã hội.
Chuyên gia kinh tế Chris Richardson trả lời , ông nói, mức tăng trưởng việc làm vượt bậc sẽ còn tiếp diễn và lĩnh vực y tế và giáo dục là những lĩnh vực rất ổn định. Những số liệu thống kê cho thấy các doanh nghiệp trong lĩnh vực y tế rất khó có thể rơi vào tình trạng phá sản.
“Ai cũng phải một lần bị bệnh, đau lưng hay đau răng, lúc đó thì phải làm gì? Chỉ đến gặp bác sĩ thôi. Cho nên sự bất ổn của nền kinh tế chẳng ảnh hưởng mấy đến ngành y tế,” chuyện gia Richardson nói.
Một xã hội mà người dân được giáo dục hơn, cùng với sự gia tăng những chuyên gia tư vấn, đang giúp đẩy mạnh hơn sự tăng trưởng trong lĩnh vực có cái tên khá mơ hồ - dịch vụ cộng nghệ, khoa học và chuyên nghiệp - bao gồm mọi ngành nghề từ luật sư, kỹ sư, cho đến kiến trúc sư, thiết kế, và các lập trình viên máy tính. Đây cũng là lĩnh vực phát triển thứ hai ở các tiểu bang NSW, VIC và ACT, chỉ sau Y tế.
Điều này cho thấy nước Úc đang chuyển dần từ nền ‘kinh tế dịch vụ’ sang ‘kinh tế hàng hóa’.
Nhưng điều đó không có nghĩa là mọi công việc mới đều là những việc ‘chuyên nghiệp’.
Ngành xây dựng của Úc đang phát triển như vũ bão – số liệu của ABS cho thấy sự tăng trưởng của ngành này đã tăng gấp đôi ở mọi tiểu bang trừ Nam Úc và ACT. Nguyên nhân là nhờ vào sự bùng nổ của các dự án nhà ở, và những dự án được chính phủ cấp vốn như đường WestConnex ở Sydney.
Gần như 10% việc làm hiện nay là ở lĩnh vực xây dựng, thị phần lớn nhất trong suốt một thập kỷ.
Còn những công việc bán thời gian thì sao?
Theo chuyên gia kinh tế Mark Wooden từ Đại học Melbourne cho biết, việc làm chủ đạo của thế hệ hiện nay là do tăng trưởng từ công việc bán thời gian, tăng trưởng mạnh hơn cả những công việc toàn thời. Gần 1/3 lao động hiện nay làm việc bán thời gian.
Trong mảnh dịch vụ ăn uống, bán lẻ và nhà ở, số lao động bán thời gian tương đương hoặc vượt trội lao động toàn thời.
Nghiên cứu cho thấy 2/3 người lao động bán thời gian hài lòng với cường độ làm việc, nhưng điều đó có nghĩa là có 1/3 người còn lại muốn có thêm giờ làm.
Tập trung hóa nghĩa là nhiều công việc sẽ biến mất
Cách đây 30 năm, những công ty lớn nhất ở mỗi tiểu bang đầu là những công ty sản xuất. Giờ đây lĩnh vực này đang bị thu hẹp nhanh chóng và là lĩnh vực sa thải công nhân nhiều nhất, gần 60,000 vị trí bị mất đi trong 5 năm qua.
Không có gì ngạc nhiên khi thấy sự biến mất của ngành sản xuất xe hơi tại Úc và những xu hướng tương tự trên khắp thế giới.
Một xu hướng khác đó là chuyển dần về tập trung hóa.
Những tiểu bang và lãnh thổ nhỏ ghi nhận những việc mất đi thuộc lĩnh vực ngân hàng, truyền thông và viễn thông.
Bà Gwenyth Taylow, đã có 25 năm là công việc thư ký đánh máy ở một hãng luật lớn ở Sydney.
Nhưng vị trí của bà cuối cùng cũng bị đào thải vì chẳng ai cần người đánh máy nữa và vai trò truyền thống của thư ký cũng đã thay đổi.
May mắn là bà có chứng chỉ về toán học, khoa học và tâm lý và nhiều kinh nghiệm trong quản lý nguồn lực, do đó và nhanh chóng tìm được một công việc khác ở lĩnh vực IT.
“Có những công việc người ta làm cả đời, thế nhưng giờ đây mọi thứ thay đổi chỉ trong vài năm,” bà nói.
Những công việc nào vẫn tồn tại ở thế hệ kế tiếp?
Lời khuyên của chuyên gia kinh tế Richardson là “Tránh xa những thứ có thể dễ dàng bắt chước”.
Cho nên nếu bạn làm công việc lặp đi lặp lại hoặc thường nhật, khả năng rất lớn bạn sẽ bị thay thế bởi một con robot. Những công việc đó có thể là lái xe, vận hành máy móc, xếp hàng lên kệ,…
Nhưng có những việc mà robot không thể thay thế như trạng sư, người chăm sóc, nhà báo, và nhiều công việc phức tạp đòi hỏi khả năng giải quyết vấn đề.
Theo ông Richardson, bạn càng có kỹ năng hoặc bằng cấp cao thì bạn càng an toàn.
Nghe SBS Radio bằng tiếng Việt mỗi tối lúc 7pm tại
