Öne çıkanlar
- Aşıdan ölme riski bazılarının düşündüğü gibi koronavirüsten ölme riskinden daha yüksek değil.
- Aşı olunca virüsü kapma riskiniz var ancak çok daha düşük.
- Destek doza ihtiyaç olabilir ancak bu şu andaki aşılar etkili değil anlamına gelmiyor.
Sosyal medya aşı olan Avustralyalıların paylaştığı fotoğraflarla dolu. Son haftalarda her yaştan milyonlarca Avustralyalı COVID-19 aşısı oldu.
Sosyal medyada aşılanma ve kamu sağlığı kurallarına yönelik genel bir destek olsa da büyük miktarda bilgi kirliliği de mevcut.
SBS yaygın olarak inanılan bazı yanlışlar hakkında iki uzmana danıştı.
Söylenti 1: Aşıdan ölme riski virüsten ölme riskinden yüksek.
Avustralya Ulusal Üniversitesi’nden Bulaşıcı Hastalıklar Profesörü
Sanjaya Senanayake bunun yanlış olduğunu söyledi.
COVID’den ölme riskiniz duyduğunuz aşıların yan etkilerinden çok daha fazla olduğunu söylüyor.
Avustralya gibi her gün yüzlerce COVID-19 vakasının açıklandığı bir ülkede COVID-19’un çok daha büyük bir tehdit olduğunu söylüyor. Özellikle de çok daha bulaşıcı delta varyantını göz önüne alırsak.
Bond Üniversitesi’nden Tıp Profesörü Natasha Yates de aynı fikirde.
İnsanların internette en fazla önlerine çıkan yalanlardan birinin bu olduğunu söylüyor. Aynı zamanda aile doktorluğu da yapan Yates kendisine gelen hastaların kendisine bu konuda çok soru sorduğunu belirtiyor.
Hastalarının sosyal medyada gördüklerine inandığını ve endişeli bir şekilde kendine geldiğini, genelde sorduklarının da gerçeğe dayanmadığını söylüyor.
Söylenti 2: Aşı olsanız da COVID’den hastalanmanız mümkün.
COVID aşısı olsanız da virüsü kapabilirsiniz. Ancak virüsü kaptıktan sonra ciddi bir şekilde hastalanma riskiniz çok çok az.
Profesör Senanayake açıklıyor.
“İki doz AstraZeneca veya Pfizer aşınızı olduysanız COVDID yüzünden hastanelik olma riskini karşı kendinizi yüzde 90 korumuş oldunuz,” diyor. İkisinin de ciddi hastalıklara karşı çok etkili olduğunu söylüyor.
Aşı sadece kendinizi korumak için de değil. Profesör Yates, aşının toplumdaki diğer insanları da korumanızı sağladığını söylüyor.
“Çift doz aşılanmış kişilerin hasta olma riski çok daha düşük” diyor. Aşıların ayrıca bulaşmayı azalttığını, yani aşı olup kapanların çok daha az virüs yaydığını belirtiyor. Gelen verilerin aşılıların başkalarına virüsü yayma riskinin çok düşük olduğunu gösterdiğini belirtiyor.
Söylenti 3: AstraZeneca gençler için güvenli değil.
AstraZeneca aşısı her yaşta insan için son derece güvenli bir aşı. AstraZeneca olanlar aşı olunan kolda ağrı, baş ağrısı gibi son derece sık görülen yan etkiler tecrübe edebilir. Çok nadir durumlarda kan pıhtısı sorunu da ortaya çıktı.
Verilere göre AstraZeneca aşısı olan 18 ila 29 yaş aralığında her 100 bin Avustralyalıdan ikisinde kan pıhtısı ortaya çıkabiliyor. Kan pıhtısı vakalarının yüzde 95’i de ölüme neden olmuyor. Bu da gençler arasında AstraZeneca aşısından kaynaklanan kan pıhtısından ölme riskini bir milyonda bir yapıyor. İstatistik olarak, araba kazasında ve hatta yıldırım çarpmasından dolayı ölme riskiniz daha yüksek.
Profesör Sanjaya aşının riskini öğrenip karar verebilmek için doktorunuza gidip bilgi almanızı söylüyor.
Söylenti 4: Aşılar işe yaramayacak. Güvende olmak için üçüncü destek doz gerekiyor.
Türkiye’de üçüncü doz aşı yapılıyor. Fransa ve Almanya da COVID-19’a karşı daha riskte olan gruplar için üçüncü doz aşılanmayı planlıyor.
Ancak bu mevcut aşıların işe yaramadığı anlamına gelmiyor.
Profesör Yates, olduğumuz aşıların zaman içinde etkinliğinin zayıfladığını, destek dozların hastalığa karşı bağışıklığın devamını sağladığını söylüyor.
“Bazı aşılarda destek doza ihtiyaç oluyor ancak bu aşının etkisiz kaldığı anlamına gelmiyor” diyor. Sadece aşının sağladığı bağışıklığın zaman içinde zayıfladığı ve bağışıklık sistemini tekrar güçlendirmek için bir doza daha ihtiyaç olduğu anlamına geliyor.
Bilim insanları aşıların kişiye ne kadar süreliğine bağışıklık kazandırdığını bulmaya çalışıyor.
Profesör Yates destek dozun ayrıca yeni çıkacak varyantlara karşı da koruyacağını söylüyor.
Virüslerin zaman içinde mutasyona uğradığını söyleyen uzman, “Önce alfa varyantıyla mücadele ettik, şimdi de delta. Önümüzdeki süreçte çok daha fazla varyantla karşılaşacağımıza eminiz” diyor. Şu anda kullanılan aşıların alfa varyantına göre tasarlandığını ancak delta varyantına karşı da etkili olduklarını belirte Yates, “Ancak önümüzdeki dönemde ne olacağını bilemeyiz” diye konuşuyor.
Araştırmacılar insanlığın büyük çoğunluğunun n virüsü kapmayacağını umuyor ve bunu sağlamak için de aşı en etkili savunma aracı.
Koronavirüs ile ilgili en son bilgi, analiz, kurallar ve gelişmeler için sitemizi ziyaret edebilirsiniz.
En son COVID-19 verileri ve uyarıları için bulunduğunuz eyaletin sağlık bakanlıklarını sitesini ziyaret edebilirsiniz.
NSW, Queensland ve Victoria’daki son COVID-19 verileri ve uyarıları için eyaletin sağlık bakanlıklarını sitesini ziyaret edebilirsiniz.
Avustralyalılar diğer insanlarla aralarında en az 1.5 metrelik bir mesafe koymalı. Federal hükümetin sunduğu son bilgilere göre Koronavirüs belirtileri hafif sağlık sıkıntısıyla zatürre arasında değişebiliyor. Semptomlar arasında yüksek ateş, öksürük, yorgunluk ve nefes darlığı var. Virüsü kapmış olabileceğinizi düşünüyorsanız, doktorunuzla irtibata geçin, kliniği ziyaret etmeyin. Veya 1800 020 080 numaralı telefondan ulusal Koronavirüs Sağlık Bilgi Hattı’nı arayın. Nefes almakta zorlanıyorsanız veya bir acil sağlık sıkıntısı yaşıyorsanız, 000’ı arayın. Koronavirüs hakkında haberler ve en son haberler için SBS Türkçe’nin ziyaret edin. Ayrıca, Türkçe konuşanlar için özel olarak hazırladığımız da izleyebilirsiniz.
