شستن دستها، یکی از بهترین راه ها برای جلوگیری از سرماخوردگی، آنفولانزا و دیگر بیماری های مسری است. این کار حتی می تواند ابزار قدرتمندی برای جلوگیری از انتشار کروناویروس باشد که هم اکنون همه جای دنیا را تحت تاثیر قرار داده است.
اما انجام ندادن این کار، یعنی نشستن دستها هم به گفته متخصصان تبدیل به یک رفتار همه گیر شده است. ، یک پژوهش جدید نشان می دهد که تقریبا یک سوم استرالیایی های زیر ۲۵ ساله همیشه بعد از رفتن به توالت دستهایشان را نمی شویند.
پروفسور لیندسی گریسون (Lindsay Grayson)، مدیر بخش بیماری های عفونی مرکز اوستین هِلت (Austin Health) گفت: «مطالعات زیادی انجام شده است. مردان در شستن دستهایشان بدتر از زنان هستند، حتی پس از مدفوع کردن. البته این آمار کلی است».
مطالعه جدیدی که روی ۱۲۲۹ نفر توسط انجمن اطلاعات ایمنی غذایی (Food Safety Information Council) انجام شده است نشان می دهد که کمتر از نصف استرالیایی های هجده تا ۲۵ ساله قبل از صرف غذا دستهایشان را می شویند.
این آمارگیری با برآوردهای دیگر همخوانی دارد – یک مطالعه بزرگ که در ایالات متحده آمریکا انجام شد نشان می دهد که فقط ۵۸ درصد مردان و ۷۵ درصد زنان بعد از استفاده از یک توالت عمومی دستهایشان را می شویند.
خانم لیدیا باچمان (Lydia Buchtmann)، سخنگوی انجمن گفت: «جوان ها بدترین عملکرد را داشتند. آنها دوست دارند که فکر کنند که آسیب ناپذیرند».
بسیاری از بیماری های بد، از جمله بسیاری از عفونت های جدی ریوی می توانند در بدن مبتلایان به صورت نهفته باقی بمانند. میکروبها روی صندلی توالت می نشینند و بعد دست افراد را آلوده می کنند.
اگر افراد قبل از شستن دستها، دهانشان را لمس کنند، این میکروبها می توانند وارد بدنشان شده و آنها را بیمار کند. ممکن است که دلیل گسترش بیماری سارس در گذشته همین باشد. به گفته متخصصان، کروناویروس هم که بیش از هفتاد هزار نفر را در سراسر جهان بیمار کرده است، از وابستگان نزدیک ویروس سارس است و احتمالا با همان روش منتشر می شود.
این مساله به این معنی است که شستن دستها بعد از رفتن به توالت یک کار ضروری است. مطالعات انجام شده نشان می دهد که احتمال ابتلای پزشکان و پرستارانی که بعد از درمان بیماران مبتلا به سارس دستهایشان را می شستند، به این بیماری کمتر بود.
متاسفانه آمار شستشوی دستها در بین بسیاری از شاغلان در عرصه درمان نیز چندان خوب نیست. یک ممیزی و مشاهده رفتارهای پرسنل در یک بیمارستان بزرگ در سیدنی نشان داد که درصد تطابق فرآیند شستشوی دستان با استانداردها از ۹۴ درصد به سی درصد سقوط کرد.
استرالیایی ها میلیون ها دلار در سال صرف خرید گیاهان دارویی و محصولاتی این چنینی می کنند تا از خود در برابر آنفولانزا و سرماخوردگی محافظت کنند. این کار عملا تاثیری ندارد، اما شستن دستها قطعا تاثیر دارد.
یک آمارگیری بزرگ که بر اساس داده های سی آزمایش مستقل و تصادفی انجام شده است نشان داد که آموزش درست شستن دست و استفاده از صابون های معمولی خطر ابتلا به انگل معده را ۳۹ درصد و خطر ابتلا به بیماری های ریوی مثل سرماخوردگی و آنفولانزا را تا ۵۱ درصد کاهش می دهد.
اما آنچه نباید انجام دهیم، نظافت بیش از حد دست هاست. متخصصان استفاده از صابون و آب را به جای استفاده از محلول های قوی ضد باکتری توصیه می کنند.
دستهای ما زیستگاه برخی از باکتری های مفید هم است که برای زنده ماندن به روغن طبیعی روی پوستمان نیاز دارند. وقتی که دستهایمان را با آب و صابون می شوییم، ویروس ها و باکتری هایی که به پوست ما تعلق ندارند، شسته شده و می روند. اما باکتری های سالم می توانند آنجا زنده و باقی بمانند.
شستن با محلول های قوی ممکن است این باکتری های مفید را هم بکشد و فضای بیشتری برای باکتری های خطرناک ایجاد کند.