نکات مهم
- بانک مرکزی استرالیا می خواهد «تورم چسبنده» را هدف قرار دهد و ممکن است برای انجام این کار نرخ بهره را افزایش دهد.
- تورم کلی در استرالیا هفت درصد است، اما برخی از بخش ها رشد قیمت بالاتری را تجربه کرده اند.
- بانک مرکزی استرالیا انتظار دارد تورم تا سال ۲۰۲۵ به سه درصد کاهش یابد.
عبارت "تورم چسبنده" از جمله عباراتی است که این روزها از آن استفاده می شود. آیا می دانید تورم چسبنده چیست و چرا همانند خاری در چشم مصرف کنندگان استرالیایی است و چگونه می توانیم آن را از بین ببریم؟
تورم چسبنده هیچ ربطی به دسرهای چسبناک ندارد بلکه صرفاً تورمی است که با وجود اقدامات اقتصادی که برای کاهش آن طراحی شده اند، همچنان باقی می ماند.
ارقام سه ماهه منتهی به مارچ ۲۰۲۳ منتشر شده در هفته گذشته، تورم سالانه را هفت درصد نشان می دهد. این میزان از بالاترین رقم یعنی ۷.۸ درصد منتهی به سه ماهه دسامبر ۲۰۲۲ کاهش یافته است.
جیم چالمرز خزانه دار استرالیا گفت: «بدترین فشارهای تورمی را پشت سر گذاشته ایم، اما این فشارها برای مدت طولانی تر از آنچه که ما می خواهیم، در اطراف ما خواهند ماند».
در واقع خزانه دار استرالیا به این واقعیت اشاره کرد که چندین بخش از اقتصاد استرالیا تورم چسبنده را تجربه می کنند، حتی با اینکه بانک مرکزی استرالیا (رزرو بانک) نرخ بهره را در سال گذشته ۱۰ بار افزایش داد - اگرچه این بانک در ماه آپریل نرخ بهره های بانکی را بدون افزایش، ثابت نگهداشت.
اگر این بانک تصمیم بگیرد تا نرخ بهره را از سطح کنونی ۳.۶ درصد افزایش دهد، این تصمیم به عنوان نشانه‌ای از این تلقی می‌شود که برای پایین آوردن تورم به هدف بین ۲ تا ۳ درصد تلاش بیشتری می‌کند.
Banks Source: AAP
جیجی فاستر استاد اقتصاد در دانشگاه نیوساوت ولز گفت: «تورم چسبنده (ثابت) زمانی است که قیمت باید پایین بیاید، اما اینطور نمی شود و اغلب دلیلی برای این حالت وجود دارد چرا که گروهی که انگیزه ای برای بالا نگه داشتن قیمت ها دارند، مانند تامین کنندگان کالا مایل به این کار نیستند».
وی افزود: «دلیل اینکه چرا ما این نوع قیمت های ثابت را داریم به طور کلی به قدرت آن تامین کنندگان مربوط می شود. و دلیل اینکه این امر یک مشکل خاص در استرالیا است این است که بسیاری از صنایع ما دارای درجه بالایی از تمرکز قدرت هستند و عموماً رقابت آزادانه ندارند».
خانم فاستر از صنعت بانکداری به عنوان نمونه ای از یک بخش کم رقابت در استرالیا نام برد چرا که اکثریت قریب به اتفاق استرالیایی ها از چهار بانک بزرگ استفاده می کنند.
بانک ها در استرالیا می توانند کارمزدهای خود را به اندازه ای بالا نگه دارند که به طور متوسط در یک سال معمولی تا ۱۵ یا ۱۶ درصد سود داشته باشند.
از سوی دیگر، قیمت استفاده از خدمات آنها نیز به دلیل عوامل واقعی افزایش می یابد که در نهایت شروع به کاهش می کند.
او گفت وقتی قیمت ها پایین می‌آیند، فقدان رقابت به این معنی است که بانک ها می توانند راحت تر با یکدیگر تبانی کنند و قیمت‌ها را به سرعت پایین نیاورند.
شین الیور اقتصاددان ارشد موسسه AMP گفت: "در بخش خدمات، تورم ممکن است کمی کندتر حرکت کند و ممکن است کاهش دوباره آن بیشتر طول بکشد، و این تا حدی به دلیل اثر هزینه های نیروی کار است».
آقای الیور گفت که تورم در رابطه با کالاها رفتار متفاوتی داشته است. به گفته او قیمت ها حدود هشت ماه پیش در نتیجه کمبود همه گیر کالاها و تأثیر جنگ بر اوکراین افزایش یافت، اما تا حد زیادی دوباره شروع به کاهش کرده اند.
وی افزود: «بنابراین، به عبارت دیگر، آنها خیلی هم چسبنده نبودند، آنها بالا رفتند و پایین خواهند آمد».
بر اساس ارقام مربوط به سه ماهه منتهی به مارچ، خدمات پزشکی و بیمارستانی، تحصیلات عالی، گاز و سایر سوخت های خانگی، و همچنین سفرهای تعطیلات داخلی و اقامت، افزایش قابل توجهی در قیمت ها داشتند.
تورم چسبنده (ثابت) چه زمانی کاهش می یابد؟
بانک مرکزی استرالیا انتظار دارد تورم تا سال ۲۰۲۵ به سه درصد کاهش یابد.
اگرچه آقای الیور می گوید که انتظار دارد این سقوط کمی سریعتر رخ دهد.
او گفت: «ممکن است همگام با کند شدن اقتصاد، تا سال آینده به زیر سه درصد برسد. اما بدیهی است که خطر بالا رفتن یا چسبیدن (ثابت ماندن) آن وجود دارد و این همان چیزی است که خزانه دار به آن اشاره می کند. کاهش تورم ممکن است بیشتر طول بکشد.»
در همین حال، خانم فاستر نیز می گوید تعجب نمی کند اگر بانک مرکزی استرالیا دوباره نرخ های بهره را در روز سه شنبه افزایش دهد تا بتواند تقاضای مصرف کننده را کنترل کند، که باعث تورم می شود.
