လ့ၣ်ဘၢၣ်ပၣ်တံၣ်မၤနၢၤ ၂၀၂၂ ကီၢ်စၢဖှိၣ်တၢ်ဃုထၢ

၂ဝ၂၂နံၣ် တၢ်ဃုထၢအံၤ စကီၣ်မီၤရံၤစၢၤ ရှူဝဲဒၣ်အဃိ အဲသၢနံးအဲလ်ဘၢနံးစ် ကဲထီၣ်ဘၣ်ဝဲဒၣ် အီစထြ့လယါကီၢ်ကိတိာ်ခိၣ်ကျၢၢ် ၃၁ဂၤတဂၤန့ၣ်လီၤ။

Anthony Albanese

Source: Getty

ထံကီၢ်ဒီဘ့ၣ် တၢ်ဟ့ၣ်တၢ်ဖးသ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ် မ့ၢ်လၢတၢ်ဟ့ၣ်အီၤအါဆူ ဘျီၣ်ဒိၣ်ခၢၣ်စးသဘျ့သ့ၣ်တဖၣ်အဂီၢ်အဃိ ကရၢစၢဖှိၣ်အဂီၢ်တၢ်ဖးသ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ် လဲၤအါ က့ၤဝဲဒၣ်ဆူ ဘျီၣ်ဒိၣ်ခၢၣ်စးသဘျ့သ့ၣ်တဖၣ်အအိၣ်န့ၣ်လီၤ။

တၢ်မၤတၢ်ဃုထၢ တၢ်ဟူးတၢ်ဂဲၤ ဆူၣ်ဆူၣ်ဝံၤအလီၢ်ခံ လ့ၣ်ဘၢၣ်ပၣ်တံၣ် အတၢ်မၤနၢၤသ့ၣ်တဖၣ်ဟဲအိၣ်ဖျါထီၣ်ဝဲအဃိ အီစထြ့လယါကီၢ် ကပၢၢ်ထီၣ်ဘၣ်ဝဲဒၣ် ဃုာ်ဒီး ကိတိာ်ခိၣ်ကျၢၢ်အသီ အတၢ်မၤတၢ်မၤတၢ်အၢၣ်လီၤအီလီၤန့ၣ်လီၤ။

စကီၣ်မီၤရံၤစၢၤ အၢၣ်လီၤဝဲဒၣ် ပှၤလၢအဆီၣ်ထွဲအီၤသ့ၣ်တဖၣ်လၢ အဝဲရှူဝဲဒၣ် တၢ်ဃုထၢတဘျီအံၤလံ ဒီး တဲသ့ၣ်နီၣ်က့ၤဝဲဒၣ်အဝဲသ့ၣ်လၢ အတၢ်ဖံးတၢ်မၤ လၢအဝဲသ့ၣ်မၤအီၤကဲထီၣ်လိၣ်ထီၣ်ဂ့ၤဂ့ၤ ဖဲလၢအဝဲသ့ၣ်ကဲပဒိၣ်အခါန့ၣ်လီၤ။

တၢ်အံၤမ့ၢ်ဝဲဒၣ် ကရၢစၢဖှိၣ် အတၢ်ကဲပဒိၣ် လၢ ၉နံၣ်အတီၢ်ပူၤ ကတၢၢ်ကွံာ်ဝဲဒၣ်လံန့ၣ်လီၤ။

တဘျီအံၤတၢ်ဃုထၢန့ၣ် ခၢၣ်စးသဘျ့ လၢအမၤန့ၢ် ဘျီၣ်ဒိၣ်လီၢ်ဆ့ၣ်နီၤ အနီၣ်ဂံၢ်အိၣ်အါထီၣ်ဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ။

လ့ၣ်ဘၢၣ်ပၣ်တံၣ် အတၢ်မၤနၢၤ မ့ၢ်ဟဲအိၣ်ဖျါထီၣ်လံ ဘၣ်ဆၣ်သနာ်က့န့ၣ် တုၤခဲကနံၣ်အံၤ တဒိးန့ၢ်ဘၣ်ဒ်ဝဲဒၣ် တၢ်ဖး ၇၆ မျးကယၤ လၢအဘၣ်န့ၢ်ဝဲဒၣ် ဒ်သိးကကဲထီၣ်ဘၣ်ဝဲဒၣ် ပဒိၣ်တဖုအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ။

တုၤလီၤဖဲလါမ့ၤ ၂၁သီ မုၢ်နၤခီ ၁၁နၣ်ရံၣ် ၃၅ မံးနံး တၢ်ဂံၢ်ဖးအခါန့ၣ် လ့ၣ်ဘၢၣ်ပၣ်တံၣ် ဒိးန့ၢ်ဘၣ်ဝဲဒၣ် တၢ်ဖး ၇၂ မျးကယမ ဒီး မ့မ့ၢ် လ့ၢ်ဘရၢၢ်ပၣ်တံၣ်န့ၣ် ဒိးန့ၢ်ဘၣ်ဝဲဒၣ် တၢ်ဖး ၅၄ မျးကယၤ န့ၣ်လီၤ။

အဲသၢနံ အဲလ်ဘၢလ်နံးစ် စးထီၣ်၀ဲဒၣ်ဘျီၣ်ဒိၣ်ကရၢဖိအတၢ်ဖံးတၢ်မၤအံၤ ဖဲ၁၉၉၆နံၣ်အခါ ဖဲလၢအဝဲဘၣ်တၢ်ဃုထၢထီၣ်အီၤလၢအကကဲဝဲဒၣ်ခၢၣ်စးလၢ ကြံလၢၤ တၢ်လီၢ် လၢအအိၣ်ဖဲဆ့ၣ်ဒနံၤမုၢ်နုာ်တကပၤန့ၣ်လီၤ။

တချုးလၢအကဲထီၣ်ဘၣ်လ့ၣ်ဘၢၣ်ပၣ်တံၣ်အခိၣ်ဒ်ဘၣ်အခါန့ၣ် အဲသၢနံ အဲလ်ဘၢနံးစ် အိၣ်ဒီးလီၢ်လးဖးဒိၣ် တဘျုးခါညါ လၢအပၣ်ဃုာ်ဒီး ကိတိာ်ခိၣ်ကျၢၢ်ခံဂၤတဂၤန့ၣ်လီၤ။

အဝဲဟံးတ့ၢ်စ့ၢ်ကီးဝဲဒၣ်မူဒါ ဒ်သိးဒီးအမ့ၢ် ဂံၢ်ခီၣ်ထံးတၢ်သူၣ်ထီၣ်ဆီလီၤဂ့ၢ်ဝီ ဝံစိာ်တီဆှၢဂ့ၢ်ဝီ ခိခိၣ်ဧီၣ်ကဝီၤတၢ်ဂုၤထီၣ်ပသီထီၣ်ဒီး လီၢ်ကဝီၤပဒိၣ်တၢ်ဖံးတၢ်မၤ ဘရီၣ်ဘဲန် အ့ထၢၣ်နဲးတၢ်ဖံးတၢ်မၤ တၢ်ဆဲးကျိးဂ့ၢ်ဝီသ့ၣ်တဖၣ်ဒီး ဒံၢ်ကၠ့ၣ်ထၢၣ် မုၣ်ကျိၤဝဲၤကွာ်ဂ့ၢ်ဝီသ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ။

အီစထြ့လယါလ့ၣ်ဘၢၣ်ပၣ်တံၣ် မ့ၢ်ပၣ်တံၣ်လၢအသးပှၢ်ကတၢၢ်ဖဲအီစထြ့လယါကီၢ်ပူၤ လၢအမ့ၢ် ဟီၣ်ခိၣ်ဒီဖျၢၣ် ဒံၣ်မိၣ်ခြ့ၣ်စံၣ်သနူလၢ အသးပှၢ်ကတၢၢ်သ့ၣ်တဖၣ်အကျါတခါ လၢအဆဲးအိၣ်မူအိၣ်ဂဲၤဒ်ဝဲဒၣ်ကွ့ၢ်ကွ့ၢ်န့ၣ်လီၤ။

ဖဲဟီၣ်ခိၣ်ဒီဖျၢၣ်အပူၤ လ့ၣ်ဘၢၣ်ပၣ်တံၣ်သ့ၣ်တဖၣ်အကျါန့ၣ် မ့ၢ်ဝဲဒၣ် လ့ၣ်ဘၢၣ်ပၣ်တံၣ် အဆိကတၢၢ်တဖုန့ၣ်လီၤ။ မ့ၢ်ပှၤမၤတၢ်ဖိကရၢ လၢတၢ်ဒုးအိၣ်ထီၣ်အီၤလၢ တၢ်ကူလဲၤမၤကၤ တၢ်ဟူးတၢ်ဂဲၤ တချုးဒ်ဖဲလၢ ကီၢ်စၢဖှိၣ်အိၣ်ထီၣ်ဒ်ဘၣ်န့ၣ်လီၤ။

စးထီၣ်ဖဲန့ၣ် ကရၢအံၤဆီတလဲအသးတဆီဘၣ်တဆီ ဒီး ခဲကနံၣ်အံၤ ဘၣ်ကွၢ်ဆၢၣ်မဲာ်ဒီးတၢ်တာ်တၢ်သ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ။ ပှၤဟ့ၣ်တဖၣ်ဖးသ့ၣ်တဖၣ်ထံၣ်အီၤလၢအတမ့ၢ် ပှၤထီဒါတၢ်ကရၢ ယိယိဖိတဖုဘၣ် နီၣ်နီၣ်တခီထံၣ်အီၤလၢ အမ့ၢ်ဒ်သိး ကရၢလၢအကဲပဒိၣ်သ့တဖုန့ၣ်လီၤ။

ဖဲ၁၈၉ဝနံၣ် အခါန့ၣ် ခီဖျိလၢ ဘၣ်ကွၢ်ဆၢၣ်မဲာ်ဒီး မုၢ်ကျိာ်ဝဲၤကွာ် တၢ်ဆီၣ်သနံး တၢ်လီၤသထြုးသ့ၣ်တဖၣ်အဃိ ခွံစလဲကီၢ်စဲၣ် ဆၢတဲာ်လၢအဝဲသ့ၣ်လိၣ်ဘၣ် ထံရူၢ်ကီၢ်သဲး ပၣ်တံၣ်တဖုလၢအကဲခၢၣ်စးလၢအဝဲသ့ၣ် အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ။

တုၤလီၤဖဲ ၁၈၉၉နံၣ်န့ၣ် အ့ၤလဲလ်ဖံၤ ဒုးအိၣ်ထီၣ် အပဒိၣ်ဒၣ်ဝဲအဆိကတၢၢ် ဖဲခွံးစလဲအပူၤ ဒီး ဖဲ ၁၉ဝ၁နံၣ်န့ၣ် မၤနၢၤဝဲဒၣ် ထံကီၢ်ဒီဘ့ၣ်ဘျီၣ်ဒိၣ်လီၢ်ဆ့ၣ်နီၤ အဆိကတၢၢ်န့ၣ်လီၤ။

ဖဲ ၁၉၁ဝနံၣ် တၢ်ဃုထၢန့ၣ် ပၣ်တံၣ်အံၤ ကဲထီၣ်ဝဲဒၣ် ကရၢအဆိကတၢၢ်တဖု လၢအမၤန့ၢ်ဘျီၣ်ဒိၣ်လီၢ်ဆ့ၣ်နီၤအအါကတၢၢ် ဖဲဒီးကီၢ်စၢဖှိၣ်ဘျီၣ်ဒိၣ်ထးခီဒီးဘျီၣ်ဒိၣ်လာ်ခီခံခါလၢၤအပူၤန့ၣ်လီၤ။


Share
Published 21 May 2022 11:42pm
Updated 21 May 2022 11:46pm
By Krishani Dhanji
Presented by Shah Paung

Share this with family and friends