Συνομιλήτριά μας SBS Greek είναι η Διδάκτωρ Παναγιώτα Νάζου η οποία για πολλά χρόνια δίδαξε στο Τμήμα Νέων Ελληνικών του Πανεπιστημίου του Σύδνεϋ. Αναφέρεται εκτενώς στις δύο ηρωίδες καταθέτοντας και προσωπικές της εκτιμήσεις για την πολύμορφη προσφορά τους.
«Η Μπουμπουλίνα είναι αναμφισβήτητα η πιο συζητημένη γυναικεία μορφή του ’21. Η φήμη της είχε ξεπεράσει τα στενά όρια του ελλαδικού χώρου κι είχε φτάσει στην Ευρώπη. Οι ξένοι ταξιδιώτες και φιλέλληνες που έρχονταν ζητούσαν να την γνωρίσουν και η εικόνα που τους έδινε ήταν πολύ εντυπωσιακή», μας λέει η Δρ Νάζου.
Για δε, την Μαντώ Μαυρογένους σημειώνει με μια δόση ειρωνείας: «(ήταν) Ακόμη μια περίπτωση ηρωίδας που έδωσε τα πάντα για την απελευθέρωση της Ελλάδας και εκείνη της το ανταπέδωσε αναλόγως!!!».
Αναλυτικά τα όσα επισήμανε στο SBS Greek η Δρ. Νάζου έχουν ως εξής:
Σε πολύ μεγάλη μορφή της Επανάστασης αναδείχθηκε η Λασκαρίνα Μπουμπουλίνα, η οποία όπως μαρτυρούν ιστορικές πηγές, στρατολογήθηκε στην Φιλική Εταιρεία το 1819.
Γεννήθηκε στις φυλακές της Κων/πολης το 1771, όπου είχε πάει η μητέρα της για να επισκεφτεί τον σύζυγό της, τον Υδραίο πλοίαρχο Σταυριανό Πινότση, που είχε φυλακιστεί για τη συμμετοχή του στα Ορλοφικά.
Μετά από δύο γάμους, με τους Σπετσιώτες, πλοίαρχο Γιάννουζα (1788, 17 ετών) και τον πλοιοκτήτη Δημήτρη Μπούμπουλη (1801, 30 ετών), και το θάνατο και των δυο τους σε ναυτικές συμπλοκές με Αλγερινούς πειρατές, η Μπουμπουλίνα βρέθηκε κάτοχος πολύ μεγάλης περιουσίας και μητέρα 7 παιδιών.
Την περιγράφουν ως μια πολύ δυναμική γυναίκα, με αρρενωπά χαρακτηριστικά, επιχειρηματικό νου και μεγάλη παληκαριά.
Επιστρέφοντας από την Πόλη μυημένη στη Φιλική Εταιρία, και αφού κατάφερε να διαφυλάξει την περιουσία της από δήμευση, ναύλωσε αρχικά το ξακουστό πολεμικό της πλοίο «Αγαμέμνων», με 18 κανόνια, και αμέσως μετά άλλα τρία πλοιάρια και μπήκε δυναμικά στον Αγώνα.
Στις 13 Μαρτίου 1821, λίγες μέρες πριν την επίσημη έναρξη της Επανάστασης, η Μπουμπουλίνα ύψωσε στον ιστό του «Αγαμέμνονα» τον φοίνικα, έμβλημα του αναγεννώμενου έθνους. Στις 3 Απριλίου επαναστατούν οι Σπέτσες και η Μπουμπουλίνα αποβιβάζεται αμέσως στην Πελοπόννησο. Έφιππη, πάνοπλη και με τους γιους στο πλευρό της, διασχίζει την Αργολίδα και καλεί το λαό σε εξέγερση. Τα πλήθη υποδέχονται την καπετάνισσα με ενθουσιασμό και δάκρυα χαράς.
Στο Άργος (24 Απριλίου 1821) έχασε σε συμπλοκή με τους Τούρκος τον γιο της Γιαννάκη Γιάνουζα.
Όμως βρήκε το σθένος να συνεχίσει, συμβάλλοντας, σε μεγάλο βαθμό, στην πολιορκία του φρουρίου της Μονεμβασιάς. Πήρε μέρος σε πολλές άλλες πολεμικές επιχειρήσεις, όπως στην πολιορκία του Ναυπλίου, με τον Κολοκοτρώνη (21 Σεπτ. 1821), και της Τριπολιτσάς. Κάλυψε η ίδια τα έξοδα του στόλου της και ενίσχυσε οικονομικά τον Αγώνα. Λέγεται πως στα δύο πρώτα χρόνια της επανάστασης είχε κιόλας ξοδέψει όλη της την περιουσία.
«Η Μπουμπουλίνα είναι αναμφισβήτητα η πιο συζητημένη γυναικεία μορφή του ’21. Η φήμη της είχε ξεπεράσει τα στενά όρια του ελλαδικού χώρου κι είχε φτάσει στην Ευρώπη. Οι ξένοι ταξιδιώτες και φιλέλληνες που έρχονταν ζητούσαν να την γνωρίσουν και η εικόνα που τους έδινε ήταν πολύ εντυπωσιακή.
Μετά την κατάληψη του Ναυπλίου από τους Έλληνες το Νοέμβριο του 1822, το νεοσύστατο κράτος της έδωσε κλήρο στην πόλη ως ανταμοιβή για την προσφορά της στον Αγώνα, και η Μπουμπουλίνα εγκαταστάθηκε εκεί.
Κατά τις εμφύλιες διαμάχες πήρε το μέρος των κυβερνητικών και του Κολοκοτρώνη με τον οποίο είχε συγγενέψει, αφού είχε παντρέψει την κόρη της Ελένη με τον γιο του, Πάνο.
Στα τέλη του , η Ελλάδα υποφέρει από τον δεύτερο εμφύλιο πόλεμο, όπου υπερίσχυσε ο Κουντουριώτης και οι Πλοίαρχοι των νησιών, έναντι του συνασπισμού των Προεστών και των Στρατιωτικών της Πελοποννήσου. Τότε ο Πάνος Κολοκοτρώνης, που ήταν φρούραρχος Ναυπλίου δολοφονήθηκε και ο Κολοκοτρώνης εξορίστηκελ μαζί με άλλους οπλαρχηγούς σε ένα μοναστήρι της Ύδρας.
Η Μπουμπουλίνα ζήτησε την αποφυλάκιση του Κολοκοτρώνη, λόγω του σεβασμού που έτρεφε προς αυτόν. Κρίθηκε όμως και η ίδια επικίνδυνη από την Κυβέρνηση και το Υπουργείο Αστυνομίας τη συνέλαβε 2 φορές, με εντολή να φυλακιστεί. Τελικά η Μπουμπουλίνα εξορίστηκε στις Σπέτσες χάνοντας τον κλήρο γης, που το Κράτος της είχε παραχωρήσει στο Ναύπλιο.
Η ένδοξη μαχήτρια δυστυχώς βρήκε τραγικό τέλος στις 22 Μαΐου του 1825 στις Σπέτσες, καθώς σκοτώθηκε σε μία οικογενειακή διαμάχη. // Μετά το θάνατό της, έλαβε τιμητικά από την Πολιτεία τον τίτλο του Υποναυάρχου, ενώ οι Ρώσοι της απένειμαν τον τίτλο του Ναυάρχου, έναν τίτλο μοναδικό στα παγκόσμια χρονικά για γυναίκα.
Η Μπουμπουλίνα αποτέλεσε πηγή έμπνευσης για πολλούς Έλληνες και ξένους ποιητές, συγγραφείς και καλλιτέχνες…
Το αρχοντικό της οικογένειας Μπούμπουλη στις Σπέτσες μετατράπηκε το 1991από τον ιδιοκτήτη και απόγονο της ηρωίδας.
Κι ερχόμαστε τώρα στην άλλη ηρωίδα, την μόνη ίσως γυναίκα που με την Μπουμπουλίνα μας μαθαίνανε διαρκώς στα σχολικά μας χρόνια. Είναι η Μαντώ Μαυρογένους.
Ξέρουμε ότι η Μαντώ Μαυρογένους καταγόταν από ευγενή νησιώτικη οικογένεια. Η μητέρα της ήταν Μυκονιάτισσα και ο πατέρας της, Νικόλαος Δημ. Μαυρογένης, ήταν μέλος της Φιλικής Εταιρίας και σπαθάρης του ηγεμόνα της Βλαχίας (που ήταν συνονόματός του και θείος του). Μετά τον αποκεφαλισμό του ηγεμόνα από τους Τούρκους, η οικογένεια μεταφέρεται στην Τεργέστη. Εκεί γεννήθηκε και μεγάλωσε η Μαντώ.
Λίγο πριν την επανάσταση και μετά το θάνατο του πατέρα της, τη συναντούμε στην Τήνο, κοντά στον θείο της παπα-Μαύρο, που λέγεται πως ήταν λόγιος και μεγάλος πατριώτης. Αυτός φαίνεται πως έπαιξε σπουδαίο ρόλο στη διαμόρφωση των ιδεών και την πατριωτική δράση της Μαντώς.
Με την κήρυξη της επανάστασης συναντούμε τη Μαντώ Μαυρογένους στην Μύκονο. Εκεί γίνεται μέλος του πατριωτικού συμβουλίου που συγκεντρώνει χρήματα για τον Αγώνα, που αρματώνει καράβια και τα στέλνει στην Τήνο, να ενωθούν με τα άλλα υπό την αρχηγία του Τομπάζη.
Σύμφωνα με πηγές, η Μαντώ αρμάτωσε με δικά της έξοδα 2 καράβια, αγόρασε όπλα, επάνδρωσε πολεμικά Μυκονιάτικα πλοία. Αφιέρωσε σχεδόν όλη την περιουσία της για τα ιδανικά της Ελληνικής Επανάστασης.
Στη Μύκονο η μαχητική της δράση είναι αξιομνημόνευτη, αφού φορώντας ανδρική στολή, συνέβαλε σε μεγάλο βαθμό στην απόκρουση Αλγερινών πειρατών που είχαν κυκλώσει το νησί.
Το Φεβρουάριο του 1823 τη συναντούμε με τον στολίσκο της στην Κάρυστο, όπου την υποδέχτηκαν οπλαρχηγοί και πλήθος κόσμου.
Πρωτοστάτησε σε πολυάριθμες πολεμικές επιχειρήσεις εναντίον των Τούρκων, όπως στην Κάρυστο, στο Πήλιο, στην Φωκίδα, στη Φθιώτιδα και στη Λιβαδιά. Επίσης σημαντική συμβολή στον Αγώνα αποτέλεσε και η δυτικοευρωπαϊκή της παιδεία. Μιλούσε 4 γλώσσες και διατηρούσε αλληλογραφία με Γαλλίδες και Αγγλίδες φιλελληνίδες όπου ζητούσε τη συμπαράσταση των Ευρωπαίων. Στα γράμματα αυτά μετέπειτα μελετητές παρατηρούν πως «περιέχει σκληρές αλήθειες, τόνο σατυρικό και δίνει μαθήματα πατριωτισμού».
Ο πρώτος κυβερνήτης της Ελλάδας, Ιωάννης Καποδίστριας αναγνώρισε την πολύμορφη συνεισφορά της Μαντώς Μαυρογένους στον αγώνα, και της απένειμε το βαθμό της επίτιμης αντιστρατήγου, ενώ της παραχωρήθηκε και κατοικία στο Ναύπλιο.
Δυστυχώς, ο δεσμός της με τον Δημήτριο Υψηλάντη δημιούργησε πολλές αρνητικές αντιδράσεις και είχε άσχημο αποτέλεσμα. Ιδιαίτερα ο Ιωάννης Κωλέτης έγινε ο μεγαλύτερος εχθρός της και κατάφερε να την διώξουν το Ναύπλιο το 1826 πρώτη φορά και το 1831 τη δεύτερη (απαγωγή και βίαια απέλασή της, με την κατηγορία ότι ενώ ήταν λογοδοσμένη με τον Υψηλάντη, είχε συνάψει σχέσεις με τον Άγγλο Μπλάκουερ, που ήταν απεσταλμένος του Φιλελληνικού Κομιτάτου του Λονδίνου). Η Μαντώ κατέφυγε στη Μύκονο (όπου και η ίδια η οικογένειά της δεν τη δέχτηκε – την κατηγορούσαν ότι κατασπατάλησε την περιουσία της). Από εκεί πήγε στην Πάρο όπου το 1840 πέθανε πάμφτωχη. Η κηδεία της έγινε με μεγάλες τιμές αλλά και δημοσία δαπάνη.
Ακόμη μια περίπτωση ηρωίδας που έδωσε τα πάντα για την απελευθέρωση της Ελλάδας και εκείνη της το ανταπέδωσε αναλόγως!!!
