Hoofdpunten
- Het is een misverstand om te denken dat de inheemse cultuur overal in Australië hetzelfde is. Dat is niet zo.
- Er is een verandering gaande in het ontwerp van de gebouwde omgeving, waarbij projecten gebaseerd op het land (Country) de norm worden, en zo breken met de gebruikelijke stadsplanning.
- Bij ontwerp dat geleid wordt door het land (Country), van planning tot uitvoering, sturen kennisdragers van de First Nations, de omgeving en de praktijken van de specifieke projectlocatie het proces.
Inheemse eigendom van inheemse culturele expressie in al haar vormen is beschermd onder de .
In de afgelopen jaren is er in Australië veel werk verricht om bij het werken met de First Nations op kunstprojecten.
Maar hoe maak je inheemse kennis en doorlopende praktijken zichtbaar in onze leefruimtes in Australische steden?
We vroegen zowel inheemse als niet-inheemse experts om hun inzichten te delen over het creëren van ruimtes en gebouwen die putten uit zowel Aboriginal- als westerse kennisystemen.
Designing with Country, relationality, and cultural continuity in mind recognises that each place in Australia carries distinct history spanning tens of thousands of years. Here, wildflowers are seen in Karijini National Park in WA. Source: Getty / TED MEAD
Hij is een van de mede-auteurs van de Internationale I die best practices en protocollen vastlegt voor cultureel verantwoorde commerciële ontwerpen.
Hij legt uit waarom voor elk bouwproject, of het nu een openbaar gebouw, een plein of een muurschildering is, het ontwerp moet aansluiten bij de inheemse cultuur op de specifieke plek waar het project zich bevindt.
All knowledge comes from place.Professor Brian Martin, co-author International Indigenous Design Charter
"En daarom gaat het bij de 'best practise protocols' om te kijken naar de traditionele eigenaren van die locatie en welke kennis betrekking heeft op die specifieke plek en het land (Country)."
Indigenous-led designs zijn ontwerpen geleid door het land, omdat er niet één enkele inheemse cultuur in Australië is.
"Het idee van homogeniseren negeert lokale specifieke zaken. Bijvoorbeeld, het Boonwurrung Country in Victoria is heel anders dan Kamilaroi in New South Wales, Bidjara in Queensland of Noongar in Perth," legt Prof. Martin uit.
Jefa Greenaway is het hiermee eens. Hij is een van de eerste erkende Aboriginal-architecten in Victoria, oorspronkelijk uit NSW, een afstammeling van de Wailwan/Kamilaroi en Dharawal Volkeren.
Greenaway zegt dat het erkennen van de diversiteit van inheemse culturen in de architectuur "een kans wordt om stem en macht te ondersteunen".
"Het ondersteunt het idee van ontwerpevenwicht. Vaak hebben de First Nations-volkeren geen plek aan tafel gehad om deel te nemen aan grote bouwprojecten."
Jefa Greenaway: “We know across this vast island continent that there are over 270 distinct language groups and 600 dialects.” Credit: Aaron Puls
Als je door de stadscampus van de Universiteit van Melbourne loopt, zie je een voorbeeld van deze Country-led ontwerpbenadering op de plek waar het studentencomplex verbinding maakt met het CBD aan Swanston Street.
Jefa Greenaway, die het project mede leidde, zegt dat inheemse belanghebbenden vanaf het begin betrokken waren bij het ontwerp. Ze wezen op oude waterlopen in de buurt van de site, waar palingsoorten al meer dan 60.000 jaar migreren om de Birrarung (Yarra River) te bereiken voor de voortplanting.
Het team ontwierp een amfitheater en een route naar het plein om de oude beek te recreëren, gebruikte inheemse vegetatie en materialen en creëerde een wateropvangsysteem met vijvers rond de campus.
Hoewel de oude beeklijn werd omgeleid om het stormwaterafvoersysteem van de stad te ondersteunen, migreren de palingen er nog steeds doorheen.
Het herdefinieert het begrip dat we bouwen op een erfenis van 67.000 jaar van voortdurende verbinding met deze plek.Jefa Greenaway, Greenaway Architects
Greenaway zegt dat het ontwerp de culturele continuïteit van de inheemse bevolking op de voorgrond heeft gebracht.
A University of Melbourne built project recreating the eels’ migration path from water to land, is a metaphor for Indigenous resilience, says architect Jefa Greenaway. Credit: Peter Bennetts
Ontwerpers moeten zich voortdurend verbinden met de plek en de mensen, en culturele protocollen niet zien als afvinklijstjes die eindigen na een bepaalde fase van het project.
“Relaties worden opgebouwd gedurende de tijd van het project, of het nu een onderzoeksproject of een ontwerpproject is.
“Of het nu een architectenbureau, een overheidsinstantie of de praktijkbeoefenaars zelf zijn, zij moeten nog steeds een relatie opbouwen met de mensen en de plek.”
Desiree Hernandez Ibinarriaga, een Mexicaanse vrouw van Maya-, Azteekse en Baskische afkomst, en senior docent aan de afdeling Design van de Monash Universiteit.
Tijdens haar PhD-onderzoek, in samenwerking met inheemse jonge vrouwen in Australië en Mexico en niet-inheemse docenten, ontwikkelde ze een ontwerpmethodologie om kennis van de First Nations en bioculturele diversiteit te prioriteren.
The sense of cultural identity is integral to Indigenous design methodologies, says Dr Ibinarriaga. “In design we focus on problem-solving and so [in Country-led design] it becomes essential to look locally, harnessing our surroundings.” Credit: Desiree Hernandez Ibinarriaga
"Het duurde acht maanden om een relatie op te bouwen en geaccepteerd te worden door de meisjes, de leraren en het schoolpersoneel."
Haar onderzoek culmineerde in een bioculturele workshop die gericht was op het versterken van de culturele identiteit van de studenten door middel van verbindingen met het land (Country).
"Country is de plek waarin we bestaan; ik noem het 'Tonantsintlalli', dat betekent Moeder Aarde in de taal van mijn voorouders, in het Nahuatl," zegt Dr. Ibinarriaga.
"In inheemse methodologieën centreren we [ontwerpen rond] Country, het land, de lucht, de wateren waarin we leven.
"Maar ook, relationaliteit, dat zijn de relaties die we hebben met het materiële en immateriële."
Where Eels Lie Down by Kamilaroi artist Reko Rennie is one of the features referencing Country in Parramatta Square.
Samen met een toegewijd team, waaronder hoofddesigner Dillon Kombumerri, een Yugambeh-man van de Gold Coast in Queensland, ontwikkelde ze het .
Belanghebbenden die het framework aannemen, zijn toegewijd aan het ontwerpen van projecten in de gebouwde omgeving die positieve resultaten opleveren voor zowel het land (Country) als de gemeenschap.
"Het is bedoeld voor Aboriginal-gemeenschappen om te gebruiken bij hun projecten om de resultaten te bevorderen die zij daar graag willen zien," zegt Hyde.
"Het is voor lokale overheidsinstanties om hen aan te moedigen zich op een passende en respectvolle manier met Aboriginal-gemeenschappen te verbinden voor de projecten die zij beheren.
Het is ook voor architecten en andere ontwerpers en ontwikkelaars van de gebouwde omgeving om ervoor te zorgen dat de projecten die zij opleveren gezonde uitkomsten voor het land creëren."
Vijf jaar in de maak, heeft het framework elementen van Country-led benaderingen opgenomen die al te zien zijn in bestaande projecten, zoals Parramatta Square.
"Het werd vanaf het begin ontworpen met Dharug culturele kennisdragers," legt Olivia Hyde uit.
"Er was dus een zeer geïntegreerd proces waarbij met de gemeenschap werd gewerkt bij de ontwikkeling van de plannen voor het plein."
Country-led design reasserts the primacy of the place where an infrastructure project is situated. The Waratah flower, found across southeastern Australia is the protagonist of a Dreamtime story explaining its red colour. Here, a Waratah flower light installation during Vivid Light 2017 in Sydney. Credit: Manfred Gottschalk/Getty Images
"Ik heb de ervaring dat ik aan het eind van aanbestedingsprocessen ben benaderd, waarbij dan gezegd werd: 'Oh, we moeten een Indigenous persoon betrekken.'"Professor Brian Martin, co-auteur International Indigenous Design Charter
"Wat ontbreekt in dat verhaal is dat het niet Indigenous-led is.
"Uiteindelijk krijg je dat de structuur van het land (Country) niet integreert in het proces en dan ook niet in het afgewerkte gebouw, product, of wat het ook mag zijn."
In het geval van Parramatta Square, werkten de ontwerpers eraan om de geschiedenis en doorlopende praktijken van de locatie zichtbaar te maken, zegt mevrouw Hyde.
Kenmerken zijn onder andere een inheemse kunstwerk, een Dharug ontmoetingscirkel en een reeks tegels in de bestrating die verwijst naar historische bewijzen van inheemse bijeenkomsten die duizenden jaren teruggaan.
"Het verwijst naar de langdurige bewoning en culturele betekenis van deze plek voor Aboriginal-volkeren.
"Maar het gaat ook om het erkennen dat cultuur doorgaat, dat het levend is en voor altijd.
"En dus gaat het erom ervoor te zorgen dat levende culturele praktijken levend gehouden kunnen worden, gevierd kunnen worden en openstaan voor iedereen, maar ook voor specifieke mensen wanneer dat gepast is."
Heb je vragen of ideeën voor onderwerpen voor Australia Explained? Stuur een e-mail naar
