نخستوزیر آلبانیزی روز چهارشنبه، ۳۰ آگوست ۲۰۲۳، اعلام کرد که مردم آسترالیا در ۱۴ اکتبر به پای صندوقهای رای خواهند رفت.
اما این همهپرسی چرا برگزار میشود؟
در ماه می ۲۰۱۷، بیش از ۲۵۰ تن از نمایندگان مردمان ابورجینل و جزیرهنشینان تنگه تورس آسترالیا در کنوانسیون قانون اساسی ملل اول (بومیان) در نزدیکی صخره معروف اولورو گردهم آمدند و را تصویب کردند.
در این بیانیه سه خواست اصلی بومیان آسترالیا مطرح شدند:
- تشکیل یک ساختار نمایندگی از بومیان در بدنه پارلمان که مصوب قانون اساسی باشد.
- آغاز فرایند انعقاد معاهده با بومیان کشور
- بیان حقایق تاریخی کشور
در اکتبر ۲۰۱۷، کابینه حکومت ائتلاف به رهبری مالکوم ترنبول خواست اول بیانیه اولورو را مبنی بر تشکیل یک ساختار نمایندگی از بومیان در بدنه پارلمان رد کرد. استدلال حکومت ترنبول این بود که این ساختار نمایندگی «ناگزیر» تبدیل به یک «مجلس سوم» در پارلمان خواهد شد.
بشنوید:
قصه رفراندوم صدای بومیان چیست؟
SBS Dari
13/07/202311:22
اما حزب کارگر قبل از انتخابات ۲۰۲۲ تعهد کرد که در صورت برنده شدن، خواستههای بیانیه اولورو را عملی خواهد کرد.
حکومت برای تشکیل یک ساختار نمایندگی از بومیان که به صدا (Voice) معروف شده است، دو گزینه داشت:
- گزینه اول این بود که با تصویب لایحهای در پارلمان، نهادی را برای نمایندگی از بومیان کشور ایجاد شود. اما نهادی که از طریق تصویب یک لایحه در پارلمان ایجاد میشود، به همان سادگی میتواند در آینده منحل شود.
- گزینه مطمئن، درج صدا در قانون اساسی کشور بود. اما تعدیل قانون اساسی تنها از طریق رفراندوم و مراجعه به رای مردم امکانپذیر است.
بنابراین، در ۱۴ اکتبر امسال از مردم آسترالیا خواسته خواهد شد که نظر خود را در مورد به رسمیت شناختن بومیان در قانون اساسی از طریق ایجاد نهادی به نام 'صدای بومیان در پارلمان' بیان کنند.
سوالی که در این همهپرسی از رایدهندگان آسترالیایی پرسیده میشود، این است:
«یک قانون پیشنهادی: تعدیل قانون اساسی برای به رسمیت شناختن مردمان اول آسترالیا با ایجاد صدای ابورجینل و جزیرهنشینان تنگه تورس.
آیا این تعدیل را تأیید میکنید؟»
رایدهندگان باید پاسخ خود را به صورت 'بلی' (yes) یا 'نه' (No) روی برگه رای درج کنند.
در صورت موفقیت این همهپرسی، هم مردمان بومی آسترالیا در قانون اساسی کشور به رسمیت شناخته میشوند و هم نهادی برای نمایندگی از آنها تشکیل میشود که به آسانی قابل منحل شدن نیست.
این نهاد نقش مشورتی خواهد داشت و در امور مربوط به بومیان به قانونگذاران و حکومت وقت مشورت خواهد بود.
دکتر نذیر داور، کارشناس حقوقی افغانتبار در آسترالیا، میگوید یک رفراندوم برای موفق شدن به 'اکثریت مضاعف' نیاز دارد.
اکثریت مضاعف به این معناست که هم باید اکثر رایدهندگان آسترالیایی به آن رای مثبت بدهند و هم باید در اکثر ایالتهای کشور رای بیاورد.
گفتوگوی اسبیاس دری با نذیر داور را اینجا بشنوید:
شرکت در همهپرسی اجباری است
07:51
او میگوید: «همهپرسی یا رفراندوم مثل انتخابات است و کسانی که ۱۸ ساله یا بالاتر هستند، باید در رفراندوم شرکت کنند و اگر شرکت نکنند... بر اساس ماده ۴۵ قانون رفراندوم متقبل مجازات و جریمه میشوند.»
در همهپرسی امسال بیش از ۱۷ میلیون نفر واجد شرایط رایدهی خواهند بود.
کمیسیون انتخابات آسترالیا گفته است که در هفتههای منتهی به ۱۴ اکتبر، مراکز رایدهی زودهنگام را نیز در سراسر کشور باز میکند تا کسانی که نمیتوانند در روز همهپرسی رای بدهند، قبل از آن رای خود را به صندوقها بریزند.