خلیلالله شایق، مبشر مسیحیت و یکی از رهبران مسیحیان افغان در آسترالیا میگوید، جمعه/آدینه نیک (Good Friday) روزی است که عیسی مسیح با رفتن به روی صلیب، جان خود را به خاطر «گناهان تمام بشریت» فدا کرد.
بر اساس روایات مسیحیان، مسیح روز پیش از جمعه، پنجشنبه، یاران نزدیک خود (حواریون) را به یک ضیافت شام فراخواند. او در این مهمانی که به نام «شام آخر» یاد میشود، پس از موعظه به یاران خود، پیشبینی کرد که بهزودی دستگیر میشود.
گفته میشود پس از مهمانی یکی از حواریون، یهودا اسخریوطی، مخفیانه به نزد حاکمان رومی رفت و در ازای چند سکه مخفیگاه مسیح را به آنها افشا کرد و بدین ترتیب زمینه دستگیری او را فراهم ساخت.
پس از به خواب رفتن حواریون، مسیح شب را به مناجات در فراز کوه زیتون گذراند و از عقوبت سختی که در انتظارش بود، آگاه شد.
صبح روز بعد (جمعه) سربازان رومی اورشلیم او را در جایی به نام «باغ جتسمانی» دستگیر و به مقر فرماندهی بردند.
حاکمان رومی اورشلیم به تحریک «رؤسای کهنه و مشایخ» قوم یهود، پس از آزار و شکنجه فراوان، مسیح را وادار کردند که صلیب سنگینی را تا فراز تپه «جلجتا/گلگتا» بر دوش بکشد.
خرگوش و تخم مرغ از نمادهای عید پاک هستند. Source: Flickr / Flickr/Ivan Radic (CC BY 2.0)
«و به طرف صلیب میرود و جان خود را به خاطر گناهان تمام بشریت در سر صلیب فدا میکند تا باشد که توسط قربانی کردن جان خود، برای مردم بخشش بیاورد».
روز شنبه که روز خاکسپاری مسیح است، به نام «شنبه مقدس» یاد میشود.
مطابق روایات، در سومین روز تصلیب وقتی یاران به محل دفن مسیح رفتند، او را در قبر نیافتند و فهمیدند که دوباره زنده شده است. مسیحیان از این رویداد به عنوانِ «رستاخیر مسیح» یا «قیام مسیح» یاد میکنند.
زمان عید پاک (ایستر) و جمعه نیک همیشه ثابت نیست و بین ۲۲ مارچ (۲ حمل) و ۲۵ اپریل (۵ ثور) واقع میشود. محاسبه آن طوری است که اولین یکشنبه پس از ماه کاملی که پس از اعتدال بهاری باشد، عید پاک است.
آقای شایق میگوید: «ایستر یا همین عید پاک روزی است که ... وقتی عیسی مسیح جان خود را بر سر صلیب فدا میکند، او را در قبر دفن میکنند، ولی بعد از سه روز دوباره زنده میشود».
او میگوید هرچند کشته شدن مسیح به آن شکل «فجیع» بسیار دردآور بود، اما مسیحیان «هرگز» به خاطر این رویداد «سوگواری و عزاداری» نمیکنند؛ خوشحال هستند و خدا را شکر میکنند که او جان خود را فدا کرد.
«ولی ما به این خاطر این روز را عید پاک یا مثلا جمعه نیک میگوییم که او (مسیح) زندگی و نجات را برای ما به ارمغان آورد. ما هرگز عزاداری نمیکنیم».
«به این خاطر، ما در خانههای خود سرود میخوانیم، جشن میگیریم، شکرگزاری میکنیم، کلام خدا را میخوانیم و به فرزندان خود میگوییم که عیسی قیام کرده، زنده است و ما هم در پیروی از او زنده هستیم».
یکی از رسوم رایج و نمادهای عید پاک، رنگ کردن، هدیه کردن و خوردن تخم مرغ است که به آن 'تخم مرغ ایستر' میگویند. تخم مرغ در فرهنگ مسیحی نماد آغاز یک زندگی دوباره و جدید است.
نماد دیگر این عید، خرگوش است.
در باور مردمی، در این روز خرگوشها وارد لانههای مرغها میشوند و تخم آنها را میدزدند. بنابراین، تخم مرغها را رنگآمیزی میکنند تا از دید خرگوشها پنهان بمانند. در دوران کنونی، این تخم مرغها را به صورت پلاستیکی یا شکلاتی (شیرینی و چاکلیت) آماده میکنند.
یادداشت: این گزارش ابتدا در روز جمعه، ۲ اپریل ۲۰۲۱، به نشر رسیده بود.