نیداک (NAIDOC)
نیداک مخفف کمیته برگزاری روز ملی ابورجینل و جزیرهنشینان (National Aboriginal and Islanders Day Observance Committee) است. این روز، قبل از آنکه به یک تجلیل یک هفتهای از مردمان ابورجینل و جزیرهنشینان تنگه تورس تبدیل شود، به عنوان یک روز عزاداری آغاز شد.
تم/موضوع امسال هفته نیداک، کشور را شفا دهید! خواهان صیانت بهتر از محیط زیست، اماکن مقدس و همه آنچه با میراث فرهنگی متولیان سنتی این سرزمین عجین شده، میباشد.
استیسی پایپر، زنی از قبایل وُرانجِری (Wurundjeri) و دجه دجه وُرانگ (Dja Dja Wurrung) و رییس کمیته نیداک ویکتوریا میگوید، تم امسال این هفته به هر شخصی که آسترالیا را خانه خود مینامد، مربوط میشود.
او میگوید: «ما باور داریم که کشور سالم به معنای مردم سالم است.»
احترام بگذارید
هفته نیداک ۲۰۲۱ از چهارم تا ۱۱ام ماه جولای برگزار میشود.
تم این هفته، کشور را شفا دهد! درباره مسئولیتپذیری نسبت به زمین و احترام کردن به هر چیز مرتبط به آن است؛ تمام زندهجانها، معنویت، هویت، حکایات و اعتقادات. هدف آن شناخت و درک روشهای سنتی مدیریت زمین است که طی هزاران سال مورد اجرا قرار گرفتهاند. هدف، مراقبت از کشور است.مراقبت به معنای دسترسی محدود به اماکن مقدس بومیان است. اماکن مقدس زنان باید برای مردان قدغن باشند و اماکن مردان برای زنان ممنوع باشند، در حالی که ممکن است اماکن دیگری برای عزاداری باشند.
تختهسنگی در فراز پارک ملی نمدجی. Source: Getty Images
والی بیل، مردی از طایفه اُنگوناوال در قسمت نگهداری و حفظ ميراث فرهنگى منطقۀ كانبرا كار ميكند. او به حيث يك متولى سنتى، سنتهای فرهنگی در این منطقه را رعایت میکند.
او میگوید: «من به حيث يك مرد انگوناوال، اجازه ندارم به کوه اینسلی (Mount Ainslie) بروم. میتوانم در دامنههای آن گشتوگذار کنم، ولی نمیتوانم داخل آن شوم، زیرا مَحرم است، مسایل مقدسی که زنان انجام میدهند، و من اجازه ندارم هیچچیزی دربارة آن بدانم.»
سیاحت کنید
آقای بیل توضیح میدهد، منطقۀ كانبرا جايگاه هزاران مکان قابل ملاحظه برای بومیان است كه بسيارى از آنها براى عموم مردم قابل دسترس هستند.
او میگوید: «اماکن هنر سنگی ما واقع در پارک ملی نمدجی (Namadgi National Park) در درجه اول برای کسانی هستند که پیادهروی در جنگل را دوست دارند. پس اگر از یک پیادهروی خوب در میان ذخایر طبیعی لذت میبرید، آنجا یک مکان ایدهآل برای رفتن است.»
پارك ملى کو-رینگ-گای-چِس (Ku-ring-gai Chase National Park) در فاصلۀ ٢٥ كيلومترى شمال مركز سیدنى واقع شده است. اين پارك محل ٣٥٠ مکان شناخته شدۀ ابورجينل است، یکی از محلات دارای بیشترین مکانهای مقدس و تاریخی ثبت شده در آسترالیا. شما میتوانید در این پارک ملی در ساحه میراث فرهنگی ابورجینل برای تماشای آثار هنری سنگی و حکاکیها به گردش بروید.
اماکن مهم فرهنگی و تاریخی ابورجینل همچنین در قلب شهرهای آسترالیا نیز قابل یافت هستند.کینگز پارک (Kings Park) در شهر پرت یک مکان مهم فرهنگی است که پیادهروی بودْجه گنارنینگ (Boodja Gnarning Walk) در آن واقع شده است. این پیادهروی به راههای مردانه و زنانه تقسیم میشود تا تصویری از نقش و دانش سنتی متفاوت این دو جنس در فرهنگ بومی را نشان بدهد.
کینگز پارک در شهر پرت یکی از اماکن مهم فرهنگی بومیان است. Source: GREG WOOD/AFP via Getty Images
در ملبورن، یک پروژه جدید صوتی راهاندازی شده که میخواهد از طریق یک نرمافزار (اپ) گوشی همراه، واقعیتهای تاریخی بومیان محل را بیان کند.
اپ موبایل با استفاده از صدای همهجانبه، موقعیت جغرافیایی و دستگاه هدفون/گوشکی شما را با تاریخ/گذشته ناحیه فیتزروی (Fitzroy) ملبورن وصل میکند.
بابی نیکولز، مردی از طایفه یورتا یورتا و عضو گروه کاری یالینگوت، به گردآوری حکایت متنوع و غنی که شما را در طول خیابان نمادین گرترود راهنمایی میکند، کمک کرده است.
او میگوید: «خیابان گرترود مانند چراغ راهنما یا برج چراغ است، جایی که مردم ملاقات میکنند، زیرا اینجا جایی است که مردم ابورجینل در دهههای ۵۰، ۶۰ و ۷۰ زندگی میکردند.
یک نقاشی دیواری توسط یک هنرمند بومی در خیابان گردترود ملبورن Source: NITV
بیاموزید
استیسی پایپر میگوید کشور را شفا دهید! به ما یادآوری میکند که مراقبت از زمین و میراث فرهنگی مسئولیتی است که بر دوش هر آسترالیایی میافتد.
او میگوید: «خودتان بیاموزید. منابع آنلاین موجود هستند و دانستن اینکه منطقهای که در آن زندگی میکنید متعلق به کیست و دانستن تاریخ آن محل، بخشی از سفر خودتان برای برقراری ارتباط با کشوری است که در آن زندگی میکنید.»
برخی از منابع آماده، مانند سازمان تحقیقات علمی و صنعتی دولت آسترالیا (CSIRO)، را میتوانید به صورت آنلاین به دست آورید.
سیاسآیآراو در همکاری با گروههای بومی از قلمرو شمالی و آسترالیای غربی سلسله تقویمهایی را تولید کرده که عمق دانش زیست محیطی مردمان بومی را بیان میکنند.
خانم پایپر میگوید، کشور را شفا دهید! به معنای تعامل آگاهانه با این مسایل است.
او میگوید: «هرکسی که در اینجا زندگی میکند، باید مثل ما همیشه از آن مراقبت کند- به شیوهای به آن نگاه کنید که ما به آن میبینیم، از آن بازدید کنید، از آن مراقبت کنید، به آن ادای احترام کنید. اینها همه بخشی از شفا دادن هستند و اینجا یک تبادله وجود دارد، زیرا این (زمین) نیز ما را شفا میدهد.»
هفتۀ نیداک فرصتی است که باید با استفاده از آن خود را آگاه بسازیم، موشگافانه به محیط زیست خود ببینیم و شاید بتوانیم نحوه دیدمان را نسبت به محیط پیرامون خود و میراث فرهنگی متولیان سنتی این سرزمین تغییر دهیم.