دل و نادل نزدیکش میروم و با پرسیدن نرخ بستههای سبزی (ترکاری) میخواهم سر صحبت را با او باز کنم. خانم میانسالی است که صورتش را زیر چادری پنهان کرده و رنج روزگار را تنها میتوان از چین و چروک دستانش خواند.
تلاش میکنم از وضعیت زندگی و خانوادهاش بپرسم و برای این کار، نخست باید مشتریاش شوم و دو دسته از سبزیهایش را بخرم. وقتی خود را راحتتر احساس میکنم، میپرسم «روزانه چقدر بابت فروش ترکاری درآمد دارید؟»
با چشمهایی که غم و اندوه را میشود در آن احساس کرد به طرفم نگاه میکند و با لبخندی از یأس و درماندگی میگوید: «از هشت صبح تابهحال ۳۰ افغانی فروختهام که تنها ۱۰ افغانیاش مفاد آن است. شب باید با این پول برای خانواده شش نفری، بهشمول خودم، نان ببرم، اما نمیدانم که فردا صبح مثل امروز بدون صبحانه از خانه بیرون میشوم یا خدا سبب میشود.»
«حتا در مدت همین دو ماه، وقتی هم شده که در دو شبانهروز یک وقت نان و چای پیدا کردهایم که بخوریم... نمیدانم بلاخره چه میشود، ولی هرچه است بسیار بدبخت و بیچاره استم نه تنها من، بلکه هزاران خانواده شبها گرسنه میخوابند.»
انیسه، زاده السوالی حصه دوم کوهستان ولایت کاپیسا، اکنون با پنج فرزندش- سه دختر و دو پسر- در محله فقیرنشینی در دهدانای کابل زندگی میکند.
انیسه تا قبل از روی کار آمدن کارمند دولت بود. Source: Jawed Rostapoor
پس از فراغت از مکتب و ازدواج همراه با همسرش به کابل کوچید و در سال ۱۳۸۰ به عنوان کارمند در وزارت زراعت و آبیاری استخدام شد.
به کمک همسرش توانست همزمان با بزرگ کردن فرزندانش امتحان کانکور را سپری و وارد دانشگاه/پوهنتون کابل شود.
بعد از پایان تحصیلات دانشگاهیاش به وزارت کار و امور اجتماعی رفت و تا قبل از سقوط کابل در آنجا کار میکرد.
انیسه میگوید زندگی او و فرزندانش دوونیم سال پیش با کشته شدن شوهرش در یک حمله انتحاری در کابل دگرگون شد و با فروپاشی حکومت و روی کار آمدن طالبان، کاملاً از هم پاشید.
او اکنون روزانه یک بوجی/گونی پر از دستههای سبزی را از دهدانا تا پل سرخ کابل بر دوش میکشد تا فروش آنها لقمهنالی روی دسترخوان شب فرزندانش بگذارد.
انیسه میگوید: «شوهرم حدود دوونیم سال پیش کشته شد، من در وزارت کار و امور اجتماعی مامور بودم، ماهانه با ۱۵ هزار معاشی که از آنجا میگرفتم، روزگار و نان اولادهایم را به قسمی میگذراندم، اما پس از سقوط دولت بسیار بیچاره شدهایم.»
او میافزاید: «در جهنمی هستیم که نه میمیریم و نه مثل آدم زندگی داریم.»
دختر بزرگش که قبل از آمدن طالبان دانشآموز صنف یازدهم مکتب بود، اکنون از آموزش محروم شده و در خانه دکانداری در بدل ۲۵۰ افغانی در هفته لباس و ظرف میشوید. درآمد او را برای پرداخت دو هزار افغانی کرایه ماهانه خانه جمع میکنند.
پسر بزرگش دانشآموز صنف ششم است. روزها بعد از مکتب در جادهها موترشویی میکند. به گفته خودش، روزی کار پیدا میکند و چند روز دیگر با دست خالی به خانه بر میگردد. درآمد ناچیز او صرف آموزش خودش، دو خواهر و برادر کوچکترش میشود و اگر چیزی باقی ماند، برای پول برق پسانداز میکنند.
وضعیت تلخ زندگی انیسه و فرزندانش این روزها دامنگیر بسیاری از خانوادههای کابلنشین است که چرخ زندگی اکثر آنها به طور مستقیم یا غیرمستقیم به دولت پیشین وابسته بود.
با آمدن طالبان نه تنها نهادهای دولتی از هم پاشیده، بلکه اکثر سازمانهای غیردولتی نیز تعطیل شدهاند.
سازمان ملل متحد و نهادهای وابسته به آن از زمان به قدرت رسیدن طالبان در ۱۵ام ماه آگست بدینسو بارها نسبت به وقوع یک «فاجعه انسانی» و فروپاشی اقتصادی در افغانستان هشدار دادهاند.
برنامه جهانی غذایی گفته است، در زمستان پیش رو میلیونها افغان مجبور خواهند شد بین مهاجرت و گرسنگی یکی را انتخاب کنند. Source: Jawed Rostapoor
برنامه جهانی غذایی (WFP) سازمان ملل متحد به تازگی هشدار داده است که در صورت عدم اقدام فوری جامعه بینالمللی، بیش از نیمی از شهروندان افغانستان در زمستان آینده با «ناامنی غذایی حاد» روبهرو خواهند شد.
این سازمان گفته که ممکن است حدود ۲۲.۸ میلیون نفر از جمعیت افغانستان امنیت غذایی نداشته باشند و حدود ۳.۲ میلیون کودک زیر پنج سال به سوءتغذیه حاد دچار شوند.
دیوید بیسلی، مدیر اجرایی برنامه جهانی غذایی، گفته است: «در زمستان پیش رو، میلیونها افغان مجبور خواهند شد بین مهاجرت و گرسنگی یکی را انتخاب کنند، مگر اینکه ما بتوانیم کمکهای نجاتدهنده خود را افزایش دهیم.»
او افزوده است: «افغانستان اکنون، اگر بدترین نباشد، یکی از بدترین بحرانهای جهانی است و امنیت غذایی آن به کلی فروپاشیده است.»
«ما در حال شمارش معکوس برای رخ دادن یک مصیبت هستیم و اگر همین حالا اقدام نکنیم، یک فاجعه تمامعیار روی دست مان خواهیم داشت.»
صندوق بینالمللی پول نیز اخیراً گزارشی درباره چشمانداز اقتصادی افغانستان منتشر کرده و گفته بود که با توقف کمکهای غیربشردوستانه و مسدود شدن داراییهای خارجی افغانستان پس از به قدرت رسیدن طالبان، اقتصاد متکی به کمک این کشور با بحران شدید مالی مواجه شده و در نتیجه آن، میلیونها نفر با تهدید فقر و بحران انسانی روبهرو هستند.
صندوق بینالمللی پول گفته است با قطع کمکهای جهانی، اقتصاد افغانستان با بحران شدید مالی روبهرو است. Source: Jawed Rostapoor
نزدیک دوونیم ماه از تسلط طالبان بر کشور میگذرد و تا اکنون هیچ کشوری امارت اسلامی این گروه را به رسمیت نشناخته است. این گروه از یکسو با تحریمهای بینالمللی و تشدید حملات گروه موسوم به دولت اسلامی و از سوی یک دیگر با خشکسالی و بحران اقتصادی روبهرو است.
پیشتر آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل متحد، هشدار داده بود که مردم افغانستان نباید به خاطر گروه طالبان توسط جامعه بینالمللی به صورت دستهجمعی مجازات شوند.
انیسه نیز با رسیدن فصل سرما نگران پوشاک فرزندان و فراهم کردن سوخت برای گرم کردن خانه خود است. او میگوید، با درآمدی که از فروش سبزی دارد، هرگز نمیتواند برای زمستان چوب سوخت بخرد و در عوض به فرزندانش گفته است که از سطح شهر کاغذ و پلاستیک جمع کنند.
او میگوید: «شوهرم کشته شد و حالا روزگار من و اولادم اینگونه تیره و تار شده است، مگر نه مرا چه به ترکاریفروشی؟ اما چاره چیست، برای زنده ماندن باید کار کنی.»
و با زهرخندی ادامه میدهد: «اگر کار باشد و بگذارند که کار کنیم.»
