بومان علی یکی از چندین پناهنده هزاره بود که برای چندین روز در جریان یک تحصن طولانیمدت در مقابل دفتر کمیساری عالی سازمان ملل متحد در امور پناهندگان (یواناچسیآر) در شهر میدان اندونیزیا لبهای شان را دوخته بودند.
هزاران پناهنده از هفتهها بدینسو با راهاندازی تظاهراتها و برپایی خیمههای تحصن در مقابل دفاتر کمیساری عالی سازمان ملل در امور پناهندگان و سازمان جهانی مهاجرت (آیاوام) در هشت شهر اندونیزیا، خواستار اقدام فوری برای اسکان مجددشان شدهاند. این پناهندگان برای رساندن صدای شان به گوش جهانیان، از هشتگ «#بهبیسرنوشتی۱۰سالهپایاندهید» (#EndTo10YearsInLimbo) استفاده میکنند.
بومان علی ۳۳ ساله در سال ۲۰۱۳ در جستوجوی یک زندگی عاری از «تبعیض، تعصب و تهدیدهای امنیتی» از افغانستان متواری شد و در دفتر یواناچسیآر در اندونیزیا درخواست پناهندگی کرد.او یکی از بیش از ۱۳ هزار پناهندهای است که بدون هیچگونه چشماندازی برای اسکان مجدد در اندونیزیا به سر میبرند. این پناهندگان که اکثرشان از مردم هزاره افغانستان هستند، از حق کار، آموزش و سفر برخوردار نمیباشند.
بومان علی (سوم از سمت چپ) یکی از چندین پناهنده هزاره بود که در اعتراض به وضعیت موجود لبهای شان را دوخته بودند. Source: Supplied/Hassan Nazari
بومان علی در سال ۲۰۱۴ توسط کمیساری عالی سازمان ملل متحد در امور پناهندگان به عنوان پناهنده شناخته شد.
او میگوید: «جواب قطعی نماینده و کارمندان سازمان (یواناچسیآر) به ما این است که احتمال این وجود دارد که خیلیهای از شما تا آخر عمر هیچوقت به این آرزو و هدفی که دارید نرسید، و این برای پناهندگان [ساکن در] اندونیزیا بسیار ناامیدکننده است.»
او میافزاید: «وقتی همچین چیزی را از مسئولان سازمان میشنویم، مجبور میشویم که دست به سری کارهایی مثل خودسوزی، مثل دوختن لبها و خودکشی بزنیم.»
بر بنیاد گزارشها، تا اکنون ۱۳ پناهنده در اندونیزیا در اثر خودکشی جان دادهاند که ۱۲ تن آنها هزاره بودهاند.
'دنبال راهحل دیگری باشید'
آقای علی میگوید آخرین سری اعتراضات در اندونیزیا زمانی رقم خوردند که خبر رسید یک پناهنده هزاره قصد دارد خودش را در جلو دفتر یواناچسیآر در شهر میدان آتش بزند.
او میگوید: «در تاریخ ۱۳ نوامبر آن شخص آمد پیش دفتر سازمان، با پترول آمده بود که خودش آتش بزند و خوشبختانه دوستانی که در کمپ با او زندگی میکردند مطلع شدند و از همانجا ما تحصن خود را شروع کردیم. و تحصن ما امروز وارد سیودومین روز خود میشود.»«و متأسفانه در مدت ۳۲ روزی که ما در اینجا تحصن داریم، هیچگونه جواب قابل قبولی از مسئولان دفتر نمایندگی سازمان [یواناچسیآر] در اینجا نگرفتهایم.»
هزاران پناهنده هزاره در هفتههای اخیر در هشت شهر اندونیزیا دست به تظاهرات و تحصن زدهاند. Source: Supplied/Hassan Nazari
به گفته او، نماینده و کارمندان دفتر یواناچسیآر به تکرار به آنها گفتهاند که خلاصهپرونده شدن برای اسکان مجدد «یک حق نیست، یک هدیه است» و وقتی هدیه است، آنها حق اعتراض را ندارند.
آنها همچنین به پناهندگان گفتهاند که بابت غذا و سرپناهی که یواناچسیآر و سازمان جهانی مهاجرت برای شان فراهم میکنند، باید «سپاسگزار» باشند.
یک مقام دفتر یواناچسیآر در پیامکی که توسط اسبیاس دری دیده شده خطاب به یک پناهنده گفته که «مکانهای اسکان مجدد در اندونیزیا بسیار محدود هستند» و او را تشویق کرده «دنبال راهحلهای دیگری چون ضمانت (اسپانسرشیب) خصوصی، بورسیه تحصیلی خارجی، اتحاد مجدد با خانواده اگر عضو خانواده/اقارب در خارج دارید یا بازگشت داوطلبانه به کشورتان اگر احساس امنیت میکنید، باشید.»
اما به گفته اسدالله امیری، پناهنده ساکن در شهر مکاسار اندونیزیا، اینها گزینههایی نیستند که اکثر پناهندگان اهل افغانستان به آن دسترسی داشته باشند.این پناهنده ۳۰ ساله که نیز از سال ۲۰۱۳ بدینسو در حالت بلاتکلیفی در اندونیزیا به سر میبرد، میگوید کمیساری عالی سازمان ملل در امور پناهندگان از سال ۲۰۱۸ بدینسو لحنش را نسبت به پناهندگان تغییر داده است.
Source: Supplied/Hassan Nazari
او میگوید: «زمانی که ما در ۲۰۱۳ به اینجا رسیدیم، یواناچسیآر به ما میگفت که 'شما از راه آب سفر نکنید، در اینجا صبر کنید، به ما اعتماد کنید، ما شما را محفوظانه به کشور سوم میفرستیم'.»
آقای امیری میگوید پناهندگان ساکن اندونیزیا هشت سال مشقتباری از شکنجه جسمی و روانی و تحقیر و توهین را گذراندهاند و احساس میکنند که دیگر هیچچیزی برای از دست دادن ندارند.
او میگوید: «کمپهای پناهندگان فقط به نام کمپ هستند، در اصل اینها زندان رسمی هستند. در داخل کمپ با پناهندگان کاملاً مثل زندانی برخورد میشود، لتوکوب میشوند و این پناهندگان در کمپ از امکانات آنچنانی برخوردار نبودهاند.»
«اینها باعث شده که پناهندگان از نظر روحی و روانی صدمه ببینند. پناهندگانی که مریض میشوند، سازمان مسئول صحی که آیاوام است، درست رسیدگی نمیکند.»
کارزار #بهبیسرنوشتی۱۰سالهپایاندهید
فعالان هزاره از سراسر جهان با پناهندگان ساکن در اندونیزیا همصدا شدهاند و امیدوارند با ترند کردن هشتگ «#بهبیسرنوشتی۱۰سالهپایاندهید صدای آنها را به گوش جهانیان برسانند.
این پناهندگان میگویند که اعتراضات آنها در برابر دفاتر یواناچسیآر در اندونیزیا با «سانسور» رسانهای مواجه شده و جهانی شدن این «توفان تویتری» تنها امیدشان برای جهانی شدن صدای شان است.آتیکه حسین، وکیل مدافع مستقر در سیدنی، معتقد است که این پناهندگان در نتیجه «سیاست بازدارنده» دولت آسترالیا و توافقهای آن با دولت اندونیزیا و سازمان جهانی مهاجرت در آن کشور گیر افتادهاند.
تعدادی از پناهندگان از مدت بیش از یکماه بدینسو جلو دفتر یواناچسیآر در میدان تحصن کردهاند. Source: Supplied/Hassan Nazari
تحت یک تفاهمنامه دوجانبه بین آسترالیا و اندونیزیا، دولت اندونیزیا پذیرفته است که پناهندگان را از سفر دریایی به آسترالیا بازدارد و در صورت تلاش به این کار، آنها را بازداشت کند.
خانم حسین با استفاده از هشتگ کارزار تویتری پناهندگان نوشته است: «تحت این تفاهمنامه، آسترالیا مبلغ گزافی را به دولت اندونیزیا پرداخت میکند تا مرزهای خود را تقویت کند.»
او افزوده است: «چرا آسترالیا بیشتر روی آیاوام و کمتر روی یواناچسیآر سرمایهگذاری میکند؟ زیرا آیاوام یک سازمان بشردوستانه نیست و مناسبترین گزینه برای اعمال «پالیسی بازدارنده» آسترالیا تحت پوشش «محافظت مرزی» است.»
آسترالیا در سال ۲۰۱۴ اعلام کرد هر کسی که بعد از اول جولای همان سال به عنوان پناهنده ثبت یواناچسیآر اندونیزیا میشود، هرگز در این کشور اسکان داده نخواهد شد.
آقای امیری میگوید پناهندگان به دلیل عدم مصئونیت جانی از کشورهای شان متواری شدهاند، اما «سیاستهای آسترالیا که در اینجا در تبانی با یواناچسیآر و همچنین آیاوام کار میکنند، ظلم کلانی را در حق پناهندگان انجام میدهند».
او میگوید: «شاید میشود گفت از سالهای ۲۰۱۳ و ۲۰۱۴ امید کلان پناهندگان آسترالیا بود و زمانی که آسترالیا راه آب را بست و قانون قبل از جولای و بعد از جولای را تطبیق کرد، پناهندگان از این قسمت آگاه بودند و باز هم آمدند در اندونیزیا که به یک کشور امنتر بروند.»
«اینها فقط به این دلیل که امنیت جانی نداشتند، آمدند و میخواستند بروند به کشوری که حقوق انسانی را پاس میدارد، کشوری که امنیت داشته باشد و فقط همان زندگی نرمال و عادی خود را داشته باشند، ولی متأسفانه دولت آسترالیا این شانس را از پناهندگان گرفت و درِ خود را به روی آنها بسته کرد و تعداد انبوهی از انسانها را در اینجا نادیده گرفت.»