پس از آنکه ولادیمیر پوتین، رییس جمهور روسیه، قبل از سپیدهدم روز پنجشنبه (۲۴ فبروری) در سخنرانی تلویزیونی خود ناقوس جنگ را به صدا درآورد، صدای انفجار و تیراندازی در سراسر صبح در کیف، شهری سه میلیون نفری، شنیده شد.
نیروهای روسی اهداف اوکراینی شان را زیر باران موشک گرفتند و مقامات گزارش دادند که ستونهایی از سربازان از سه جانب روسیه و بلاروس در شمال و شرق و از دریای سیاه و دریای آزوف در سواحل جنوبی وارد اوکراین شدهاند.
حمله روسیه پس از آن آغاز شد که هفتهها تلاش دیپلماتیک رهبران غربی برای جلوگیری از جنگ بیثمر باقی ماند.
آقای پوتین پس از یک روز درگیری سربازانش در میدانهای نبرد به تاجران در مسکو گفت که هیچ جایگزینی جز اقدام نظامی در اوکراین نبود، در حالی که رهبران غربی ضمن محکوم کردن روسیه، وعده به تحریمهای اقتصادی گستردهتر دادند.
ولودیمیر زلنسکی، رییس جمهور اوکراین از مردمش خواست که از کشورشان دفاع کنند و گفت به هر کسی که آماده جنگ باشد، سلاح داده خواهد شد.
آقای زلنسکی گفت: «آنچه امروز شنیدیم، فقط انفجار موشک، جنگ و غرش هواپیما نیست. این صدای پرده آهنین جدیدی است که فرود آمده و روسیه را از جهان متمدن دور میکند.»با فرا رسیدن شب، تصویر آنچه که روی زمین میافتاد در تاریکی فرو رفت.
تانکهای روسی در مرز روسیه و اوکراین Source: AAP, AP
به گزارش خبرگزاری اینترفاکس، وزارت دفاع روسیه اعلام کرد که ۸۳ هدف زمینی را در اوکراین منهدم کرده و به تمام اهداف خود دست یافته است.
یکی از مشاوران دفتر ریاست جمهوری اوکراین گفت، نیروهای روسیه نیروگاه هستهای چرنوبیل در ۹۰ کیلومتری شمال پایتخت و میدان هوایی هوستومل در حومه شمالی کیف را که چتربازان قبلاً در آنجا فرود آمده بودند، تصرف کردهاند.
نبردهای شدیدی در مناطق سومی و خارکیف در شمال شرقی و خرسون و اودسا در جنوب در جریان بود.
با فرار ساکنان از کیف، ترافیک سنگین تمام پنج خط شاهراه منتهی به غرب را مسدود کرده بود.
آقای پوتین در سخنرانی خود گفت، دستور «عملیات نظامی ویژه» را برای محافظت از مردم، از جمله شهروندان روسیه که در اوکراین در معرض «نسلکشی» قرار گرفتهاند، صادر کرده است- اتهامی که غرب آن را تبلیغات بیاساس میخواند.
آقای پوتین گفت که کشورش این حمله را برای «غیرنظامیسازی و غیرنازیسازی» اوکراین به راه انداخته است.جو بایدن، رییس جمهور ایالات متحده، اقدام روسیه را «حملهای غیرقابل توجیه و غیرموجه» خواند و جوزپ بورل، مسئول روابط خارجی اتحادیه اروپا نیز گفت، «اینها از تاریکترین ساعات اروپا از زمان جنگ جهانی دوم بدینسو هستند.»
شهروندان اوکراینی در ایستگاههای زیرزمینی مترو پناه گرفتهاند. Source: EPA / STRINGER/EPA
یکی از ساکنان خارکیف، دومین شهر بزرگ اوکراین که در نزدیک مرز روسیه واقع شده، گفت که پنجرههای بلوکهای آپارتمانی در اثر انفجارهای مداوم میلرزند.
صدای انفجارها در بندر جنوبشرقی ماریوپل، در نزدیکی خط مقدم زیر تسلط جداییطلبان تحت حمایت روسیه در شرق اوکراین نیز شنیده شدند. غیرنظامیان در ماریوپل چمدانهای خود را بسته بودند و یک زن میگفت: «ما مخفی میشویم.»
سفیر اوکراین در ایالات متحده گفت که ۴۰ نظامی و دهها غیرنظامی کشته شدهاند، اما این اطلاعات به روز نیست.
مقامات در منطقه جنوبغربی اودسا گفتند ۱۸ نفر در یک حمله موشکی کشته شدهاند. مقامات در برواری، شهرکی در نزدیکی کیف گفتند که حداقل شش نفر در آنجا کشته شدهاند.
ارتش اوکراین اعلام کرد که چهار تانک روسیه را در نزدیکی خارکیف منهدم کرده، ۵۰ سرباز را در نزدیکی شهری در منطقه لوهانسک کشته و شش هواپیمای جنگی روسی را در شرق سرنگون کرده است.
اما روسیه منهدم شدن هواپیماها یا موترهای زرهی خود را تکذیب کرد. جداییطلبان تحت حمایت روسیه گفتند که آنها دو هواپیمای اوکراینی را سرنگون کردهاند.
با وجود این تهاجم تمامعیار، هدف نهایی آقای پوتین هنوز مبهم است. او گفت که برنامهای برای اشغال نظامی ندارد، فقط برای خلع سلاح اوکراین و پاکسازی آن از وجود ملیگرایان دست به این حمله زده است.
الحاق آشکار چنین کشور وسیع و متخاصم میتواند حتا فراتر از تواناییهای نظامی روسیه باشد.
یک مقام ارشد دفاعی آمریکا گفت که واشنگتن معتقد است هدف از حمله سقوط دولت آقای زلنسکی بوده است.
اما به سختی میتوان تصور کرد که اوکراینیها رهبر جدیدی را که مسکو نصب کرده باشد، بپذیرند.
آقای بایدن اعزام نیروهای آمریکایی برای دفاع از اوکراین را رد کرده است، اما واشنگتن خطوط دفاعی متحدان خود در کشورهای عضو ناتو را با نیرو و هواپیماهای اضافی تقویت کرده است.
روسیه یکی از بزرگترین تولیدکنندگان انرژی در جهان است و هم این کشور و هم اوکراین از بزرگترین صادرکنندگان غلات هستند.
جنگ و تحریمها اقتصاد جهانی را که در حال حاضر با خروج از همهگیری ویروس کرونا با بحران عرضه مواجه شده است، مختل خواهند کرد.
اوکراین یک کشور دموکراتیک با جمعیت ۴۴ میلیون نفر، از نظر مساحت بعد از روسیه بزرگترین کشور قاره اروپاست. این کشور بعد از سقوط اتحاد جماهیر شوروی رأی به استقلال داد و قصد دارد به ناتو و اتحادیه اروپا بپیوندد، آرزوهایی که مسکو را به شدت خشمگین کردهاند.
آقای پوتین که ماهها برنامهریزی برای اشغال را انکار میکرد، اوکراین را کشوری مصنوعی میداند که توسط دشمنان روسیه از بدنه آن جدا شده است- توصیفی که اوکراینیها آن را تلاشی برای پاک کردن تاریخ بیش از ۱۰۰۰ ساله خود میدانند.
هرچند بسیاری از اوکراینیها، به ویژه در شرق، روسی را به عنوان زبان مادری شان صحبت میکنند، اما تقریباً همه خود را اوکراینی میدانند.
در کیف، صفهای طویلی از مردم برای برداشت پول و خرید مواد غذایی و آب تشکیل شده بودند.
وسایط نقلیه دهها کیلومتر در شاهراه منتهی به غرب به سمت لهستان، جایی که کشورهای غربی برای پذیرایی از صدها هزار پناهنده آماده شدهاند، امتداد داشتند.